Nuôi yến
Kĩ thuật nuôi chim yến sử dụng công nghệ mới Malaysia
Yến sào là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Ngày này để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường nhiều người đã xây dựng mô hình nuôi chim yến trong nhà. Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu kĩ thuật nuôi chim yến sử dụng công nghệ mới Malaisia.
Đặc điểm sinh lí, sinh thái của yến
Kĩ thuật nuôi chim yến trong nhà
Chim yến là loài sống và làm tổ ở các hoang đảo ngoài biển. Phân loài chim yến ở Việt Nam có tên là Colloccalia fucipha germani hay còn gọi là Aerodramus fuciphagus germanicus.
Đối với chim yến nuôi trong nhà cần các điều kiện sau:
Điều kiện khí hậu, nhiệt độ thích hợp
Trong kĩ thuật nuôi chim yến trong nhà, yếu tố khí hậu, nhiệt độ là yếu tố đầu tiên chúng ta cần quan tâm. Nhiệt độ trong nhà yến từ 26-310C, tùy theo vùng miền chim yến vẫn có thể chấp nhận sống trong điều kiện nhiệt độ trung bình trong nhà không đồng đều.
Độ ẩm thích hợp từ 74-85%. Chim yến vẫn chấp nhận làm tổ và sinh sản trong môi trường độ ẩm 89-92%, tuy nhiên sản lượng sẽ giảm 15-18%.
Chim yến sẽ không vào làm tổ khi độ ẩm luôn thấp dưới 74%. Cường độ ánh sáng trong nhà yến phải dưới 50 lux.
Hướng lỗ ra vào nhà của yến
Theo các nhà nghiên cứu chim yến trong tại các hang tự nhiên, chim yến thường ở 3 hướng Đông, Nam, Bắc. Cửa hang hướng Đông chiếm 55,6%. Cửa hang hướng Nam, Bắc chiếm 44,4%. Chim yến thường chọn hang hướng Đông là do sự tương thích về thời gian và chu kì chiếu sáng. Vì thế hướng lỗ ra vào các cửa nhà nuôi yến cũng được bố trí theo các hướng này.
Đối với kĩ thuật nuôi chim yến trong nhà, chọn hướng Đông, nếu chuồng cu nằm ở một phần giữa nhà yến thì có một phần trong nhà yến bị ảnh hưởng nhưng cường độ ánh sáng dưới 0,5 lux không ảnh hưởng đến sinh hoạt của chim yến. Nếu chuồng cu nằm ở cuối nhà yến cùng hướng Đông thì toàn bộ nhà yến cường đô ánh sáng dưới 0,02 lux.
Chu kì hoạt động của chim yến tại nhà yến
Chim yến hoạt động chủ yếu vào ban ngày. Thời điểm yến rời nhà thường từ 5h28 phút-5h36 phút sáng, khoảng 17-18 phút và về nhà là 16h55-15h15 phút, khoảng 86-87 phút. Các thời điểm này cũng có sự dao động qua các tháng. Nhân tố chi phối sự dao động này là sự thay đổi chu kì chiếu sáng và các hoạt động của chim trong mùa sinh sản.
Số lần rời nhà và về nhà trong ngày của chim yến thay đổi theo mùa sinh sản, rất rõ ràng. Trong mùa sinh sản, thời kì chim ghép đôi và làm tổ chim yến rời nhà và về nhà 1 lần/ngày. Thời kì chim đẻ và ấp trứng 2 lần/ngày. Thời kì nuôi và chăm sóc con non 4-5 lần/ngày.
Đặc điểm tập tính sinh sản của chim yến
Chim yến sinh sản theo mùa, vào giữa tháng 1 chim bắt đầu làm tổ, đến giữa tháng 3 chim bắt đầu đẻ trứng. Chim yến đực và cái cùng nhau làm tổ, ấp trứng và nuôi chim con. Chim yến sinh sống khá ổn định, bay đi bay về đúng hang, đúng tổ theo những hướng ổn định.
Chim non mới nở trụi lông, màu hồng nhạt. Sau 5-6 ngày tuổi, bắt đầu đâm lông tơ nhưng rất ít, cứ như vậy đến khoảng 20 ngày tuổi. 30-40 ngày tuổi lông mọc đều, khoảng 45 ngày có thể bay được. Chim yến 8-10 tháng tuổi thành thục và bắt đầu đẻ trứng. Chim yến xây tổ khoảng 30-80 ngày, giao phối và đẻ trứng 5-8 ngày, ấp trứng 23-30 ngày, từ khi trứng nở đến khi bay khỏi tổ là 43-46 ngày
Chim yến bắt đầu ghép đôi sống chung sau 3-4 tháng tuổi.
Trong cách nuôi chim yến, nhịp độ sinh sản phụ thuộc vào phương pháp thu hoạch tổ yến. Nếu sau khi chim yến làm xong tổ và chuẩn bị đẻ mà bị lấy tổ không cho chim ấp nở nuôi con thì chim sẽ lập tức làm tổ lại. Vì thế chim nhà có thể đẻ nhiều lần trong chu kì một năm. Nếu để chim tự ấp nở nuôi con thì 1 năm chim chỉ có thể đẻ khoảng 3 lần. Chu kì sinh sản của chim là 3-4 tháng/lần, trong đó 1-2 tháng xây tổ, 2,5 tháng ấp nuôi con, còn lại là thời gian nghỉ ngơi.
Những điểm cần nắm rõ khi xây dựng và vận hành nhà nuôi yến
Ván làm tổ cho yến
Nuôi yến
Chim yến tiết nước bọt để làm tổ sinh sản. Tổ yến có thể gắn được trên nhiều vật dụng như đá, tường gạch, tường bê tông, ván gỗ…nhưng không gắn được trên sắt thep, nhựa giả vì những vật này không thấm nước.
Ở Inđônêxia, trước năm 1996 thời kì đầu của ngành nuôi chim yến, ván giả tị (Teak) được chọn dùng nhiều. Ván giả tị có đặc điểm tốt cho chim yến làm tổ vì thớ gỗ lớn, xốp, nhẹ, hút nước nhanh.
Các nhà khoa học và chủ nhà nuôi yến đã khảo sát và kết luận chim yến thích gắn tổ trên các tấm ván vì dễ bám hơn trên gạch đá. Vì khi chim treo mình làm tổ, nước bọt phun ra, ván hút nước tốt, hấp thu khô nhanh giúp yến không bị mệt mỏi vì mất nhiều thời gian.
Ván giả tị không mùi, không có vị đắng, ít bị mạt gỗ xâm hại, khi đóng chắc chắn không lung lay. Đây là yếu tố quan trọng để chim đeo bám lên ván. Do đó trong kĩ thuật nuôi chim yến, người ta thường chọn ván giả tị cho yến làm tổ.
Luân chuyển không khí trong nhà yến
Để thu hút chim yến về ở thì các yếu tố về môi trường phải được thực hiện đồng bộ. Yếu tố không khí luân chuyển trong nhà yến cũng rất quan trọng trong kĩ thuật nuôi chim yến để chim yến vào thăm dò và nó có quyết định ở lại hay không trong thời gian đầu 2-3 tháng của nhà yến. Trong thời gian đầu chim yến vẫn đến thăm viếng và trú đêm, nhưng sau 1-2 tháng số chim giảm dần, đến thời gian làm tổ gần như vắng bóng chim quần đảo trên nhà yến. Nếu trong trường hợp nhiệt độ, âm thanh, áng sáng đều đạt thì là do không khí trong nhà yến luân chuyển không đúng yêu cầu. Nhiều nhà yến để bị vướng, dẫn đến tình trạng nấm mốc, không khí trong nhà yến luôn nóng quá khiến chim yến không ở được.
Nuôi yến tại vùng lạnh
Trong 2-3 tháng mùa đông, có những đợt không khí lạnh nhiệt độ giảm xuống 180C, sau đó thời tiết lại trở lại bình thường, giao động từ 20-250C. Ở nhiệt độ này chim yến vẫn hoạt động bình thường. Tuy nhiên trong những ngày rét đậm, chim yến cũng cần năng lượng để chống lại cái lạnh. Chim yến chết là do không có mồi ăn, không có đủ năng lượng để duy trì thân nhiệt. Vì thế chim yến phải đi săn mồi ngay khi có thể hoặc do chính chủ nuôi yến cung cấp. Vì thế kĩ thuật nuôi chim yến trong nhà chúng ta cần quan tâm tới nguồn thức ăn của yến.
Ánh sáng cho nhà yến
Kĩ thuật nuôi chim yến
Theo các nhà nghiên cứu chim yến chỉ sống và làm tổ trong nhà yến ở những nơi có ánh sáng dưới 50 lux. Chim yến không sống ở những nơi tối hoàn toàn “0 lux”. Chim yến thường sống ở những nơi có ánh sáng từ 0,2 lux trở lên nhưng không xác định chính xác bao nhiêu là thích hợp.
Ánh sáng chỉ ảnh hưởng đến đời sống của chim yến vào ban ngày thời kì chim quẹt nước bọt làm tổ, thời kì chim đẻ trững, ấp trứng, chăm sóc và nuôi con. Để bảo vệ chim non, chim yến không thích tổ bị nhìn thấy nên sánh sáng chiếu vào chim cảm thấy không an toàn.
Độ ẩm trong nhà yến
Trong kĩ thuật nuôi chim yến trong nhà chúng ta cũng cần quan tâm đến độ ẩm trong nhà yến. Chim yến thích hợp với nhiệt độ không quá 320C và không thấp hơn 200C. Theo khảo sát, độ ẩm phải trên 73% chim mới làm tổ được, nếu không chim sẽ rời đi nơi khác cư trú. Vì dưới độ ẩm này nền tổ yến bị bong tróc không dính được được vào vách đá hay tấm ván. Độ ẩm này cũng phải được gữ trong suốt thời gian chim làm tổ đến sinh sản, ấp trứng, nuôi con non. Độ ẩm này cũng phải duy trì liên tục, thường xuyên ngày và đêm kể từ khi nhà yến hoạt động.
Tạo mùi cho nhà yến
Do phân chim yến thải ra ngoài còn chứa nhiều xác côn trùng và chất dinh dưỡng chưa tiêu hóa hết. Ở môi trường tự nhiên dưới tác động của cac loài vi sinh vật đã phân hủy phân chim yến tạo ra các mùi của khí NH3, H2S, NO2, NO, CO2. Chim yến sinh ra và lớn lên đều quen thuộc với hồn hợp mùi này. Người ta còn gọi là “mùi sinh cảnh trong nhà yến”. Do đó trong kĩ thuật nuôi chim yến trong nhà chúng ta cũng phải chú ý đến cách tạo ra mùi sinh cảnh đặc trưng này.
Các loại mùi phổ biến hiện nay có Swiftlet Hormone Liquid, PW Cair, Love Potion,…Ở Việt Nam có tinh yến hương, Lộc yến hương, Dura, SH 125, nước Rubi…
Trên đây là những đặc điểm quan trọng cần chú ý trong kĩ thuật nuôi chim yến trong nhà theo mô hình Malaixia mà vuayen.vn muốn giới thiệu đến với các bạn. Thành công hay thất bại của mô hình này phụ thuộc rất nhiều vào nhà thầu xây dựng. Vì vậy các bạn nên nghiên cứu kĩ các kĩ thuật nuôi yến trong nhà để đạt hiệu quả tốt nhất. Chúc các bạn thành công
Bài viết liên quan: